Mitohy ny rà mandriaka ao Tijuana sy ireo vondrom-piarahamonina sisintany hafa.
Ary mandeha ny adihevitra momba ny hoe azo antoka ho an'ny mpivezivezy, mpilasy, mpanarato ary mpizaha tany hafa ny mandeha any amin'ny faritra avaratr'i Baja California.
Voalohany, ny vaovao mampahory farany: Loham-bahoaka sivy no hita tamin'ny alahady tao Tijuana, niaraka tamin'ny naoty mamatotra ny vono olona amin'ny ady mitohy eo amin'ireo andian-jiolahy mpifaninana rongony.
Iray andro taty aoriana, nipoitra ny tatitra milaza fa ny volana Novambra no volana mahafaty indrindra nandritra ny roa taona nitondran'ny filoha Felipe Calderon, izay nahitana vono olona 701 fara-fahakeliny mifandray amin'ny heloka bevava voarindra nitranga manerana an'i Meksika.
Ny mpizaha tany, amin'ny ankapobeny, dia tsy iharan'ny herisetra.
Izao ny feo roa momba ny olana momba ny fiarovana any avaratr'i Baja:
Serge Dedina, tale mpanatanteraka ao amin'ny vondrona mpiaro ny Wildcoast, tao amin'ny tonian-dahatsoratra ho an'ny Voice of San Diego, dia nahatsiaro ny fahafatesan'ny zanak'olo-mpiray tam-po amin'ny iray amin'ireo mpiara-miasa aminy Wildcoast.
Tratra tamin'ny fifampitifirana “tamin'ny famonoana narco tao amin'ny trano fisakafoanana amoron-dalana” tao El Rosario, tanàna mpanjono sy fambolena any atsimon'i Ensenada ilay vehivavy. Ny zanak’ilay ramatoa roa no vavolombelon’ny fanafihana izay nahafatesana olona telo hafa koa.
Nilaza toy izao i Dedina, izay nanoro hevitra ny amin’ny tsy handehanana any amin’ny faritra avaratr’i Baja: “Misy zavatra efatra tokony hatahorana: 1) Ny ho tratran’ny tifitra variraraka; 2) Norobain’ny jiolahy narco ; 3) Voaroba ny polisy mpanao kolikoly; ary 4) Norobain’ireo mpidoroka zava-mahadomelina sy mpanao heloka bevava any amin’ny faritra an-tanàn-dehibe sy any amin’ny faritra lavitra kokoa any amin’ny saikinosy izay heverina fa tena azo antoka.”
Dedina, mpanao surf izay mandany fotoana be lavitra any atsimo amin'ny saikinosy Baja, dia nanontany hoe: “Tena mila mihinana taco trondro lafo vidy ve ianao any Tijuana na Rosarito Beach?”
Tsy misy ifandraisany amin'ny tonian-dahatsoratra nataon'i Dedina ny taratasin'i Jim Gerber tamin'ny herinandro lasa, talen'ny Foibem-pianarana Amerika Latina ao amin'ny Oniversiten'i San Diego State, natao ho an'ny mpianatra sy ny mpampianatra, momba ny fandehanana any Tijuana manokana, ary ny fanairana fitsangatsanganana an'ny Departemantam-panjakana Amerikana navoaka. vao haingana ary niparitaka nanerana ny campus.
Nantsoin'i Gerber hoe "tena izy" ny ady amin'ny zava-mahadomelina ary namporisika izay rehetra mandeha any Tijuana "hanao fitandremana mitovy amin'ny fanaon'izy ireo rehefa any amin'ny tanàna lehibe iray." Nanome toky anefa i Gerber fa “naharitra an-taonany maro” ilay herisetra ary “famoahana fampandrenesana efa nisy nandritra ny taona maromaro” fotsiny ilay fanairana momba ny dia.
Nilaza i Gerber fa latsaky ny 40 isaky ny 100,000 ny tahan'ny famonoana olona any Tijuana, na eo anelanelan'ny an'i Oakland sy St. Louis. "Avo izany, saingy latsaka noho ny Baltimore sy Detroit (teo antenatenan'ny 40 taona) ary ambanin'ny New Orleans (65 hatramin'ny 95, miankina amin'ny olona iresahanao)."
Nanohy ny teniny i Gerber hoe: “Toerana tsara hitsidihana an’i New Orleans, ary mbola tsy nihaona tamin’olona nanapa-kevitra ny tsy handeha izahay noho ny tahan’ny famonoana olona.”
Nanambara ihany koa i Gerber fa ny herisetra dia eo amin'ireo andian-jiolahy sy polisy miady amin'ny ady amin'ny zava-mahadomelina ary mitohy ny fiainana ao Tijuana. "Tsy te hanamaivana ny zava-misy amin'ny ady amin'ny zava-mahadomelina izahay," hoy i Gerber nanoratra. “Saingy tianay ihany koa ny manamarika fa, toy ny amin'ny ady ataontsika amin'ny fampihorohoroana, ny paranoia dia mitombo amin'ny ampahany amin'ny tsy fahampian'ny fahalalana sy ny fahatakarana.
"Araka izany dia mampitandrina izahay amin'ny famelana ny tahotra hiseho amin'ny fitantarana hita amin'ny fanavakavaham-bolon-koditra sy ny fitondran-tena izay nitranga matetika loatra tamin'ny fifandraisan'i Etazonia sy Meksika."
Mety ho tara kely i Gerber tamin'ny fitalahoana fampitandremana, satria ho an'ireo mpitsangatsangana Baja maro dia efa miorim-paka lalina ny fisehoan'ny tahotra.
